اگر کسی احساسی تصمیم گرفت و با دیدن فردی، عاشق عقیده‌اش شد، اگر خطایی از او ببیند، از عقیده‌اش متنفر خواهد شد. نه این آمدن منطقی بود و نه این رفتن منطقی است!

امام صادق علیه السلام می‌فرماید: کسی که به خاطر دیدن افرادی وارد این دین شود، همچنان که با دیدن افرادی وارد دین شده، دیدن افرادی دیگر از همین دین، او را از دین خارج خواهد کرد.

من دخل فی هذا الدین بالرجال، أخرجه منه الرجال کما أدخلوه فیه.

پس راه چاره چیست؟ امام صادق علیه السلام در ادامه می‌فرماید: هر کس با کتاب و سنت به دین بار یابد، کوه‌ها از جا کنده می‌شوند و او همچنان استوار است.

و من دخل فیه بالکتاب و السنه زالت الجبال قبل أن تزول. (بحار الانوار،‌ ج 2، ص 102)

امیرمؤمنان امام علی علیه السلام می‌فرمایند:

حق با توجه به انسانها تعریف و شناخته نمی‌شود. (انسانها، معیار حق نیستند) ابتدا حق را بشناس تا در پرتو آن، بتوانی پیروان حق را بشناسی.

الحق لاتعرف بالرجال، إعرف الحق تعرف أهله. (امالی شیخ مفید، ص 5)

این حدیث آن قدر مهم بوده که مرحوم شیخ مفید آن را در ضمن احادیث مجلس اول امالی قرار داده است.

البته انسانهای معصوم، استثنا هستند چون آنها با حق و حق با آنهاست. علی مع الحق و الحق معه.(امالی شیخ صدوق، ص 89)

پس انسانی که مدعی تیزبینی است، ابتدا معیار و خط‌کش سالمی پیدا می‌کند و سپس دیگران را می‌سنجد. ابتدا باید دستمال تمیزی یافت و سپس شیشه تمیز کرد! با دستمال گل‌اندود، جز زحمت بیهوده، حاصلی به دست نمی‌آید.